Wetenschappelijk onderzoek: kwetsbaarheid versus RCT

Tot op heden is de gerandomiseerde en gecontroleerde studie (RCT) de gouden standaard van het effect onderzoek in de ggz. Dergelijk onderzoek leidt tot inzicht in de gemiddelde effectiviteit van op DSM-classificaties gebaseerde interventies. De spreiding hierbij is groot. Daardoor is het moeilijk om de groepsgemiddelden te vertalen naar de individuele casus. Bovendien is de DSM-classificatie een vlag die verschillende inhoudelijke ladingen dekt.

Steeds duidelijker wordt dat deze vorm van onderzoek naast voordelen ook beperkingen kent. Hofmann (2014) geciteerd door Raes, 2015) spreekt in dit verband over het DSM-plafond. Hij pleit ervoor om diagnostiek en behandelstrategieën meer te enten op – volgens hem – meer basale functionering categorieën zoals kwetsbaarheden in de impulscontrole, in het hechtingsvermogen, de emotieregulatie en het vermogen om zichzelf gerust te stellen. Kenmerken die aan de basis blijken te liggen van meerdere DSM-classificaties. Vanuit dat concept zal wetenschappelijk onderzoek zich meer moeten richten op de impact van deze kenmerken.

Daarbij zal de vraag aan de orde moeten komen onder welke condities en bij welke categorieën patiënten een bepaalde interventie wel of niet bijdraagt aan het versterken van kwetsbaarheid en daarmee aan het reduceren van klachten.