Jan Mokkenstorm en Ad Kerkhof over suïcidepreventie in Zembla

Zembla onderzocht de aanpak van de ggz om het stijgend aantal zelfdodingen terug te dringen in 'Jeroen wilde niet dood'. Hoogleraar Ad Kerkhof en psychiater Jan Mokkenstorm geven in Zembla hun visie op het verbeteren van de suïcidepreventie.

Angst om het verkeerd te doen

In 2011 pleegden 153 mensen zelfmoord die onder behandeling waren in de ggz. In 2013 steeg dit aantal naar 246. Hoe komt het dat het aantal suïcides bij mensen die onder behandeling zijn stijgt? 'Ondanks alle inspanningen zijn we niet in staat de suïcide te pareren', aldus hoogleraar Ad Kerkhof. 'Hulpverleners lijken er bang voor te zijn.' Ze hebben moeite met suïcidale patiënten, zéker als je al een paar patiënten verloren hebt. Jan Mokkenstorm is het daarmee eens. Hij vindt dat hulpverleners te krampachtig omgaan met suïcidale patiënten. Dit komt omdat ze bang zijn om te falen en verdriet hebben als het mislukt. 'Ik vraag me af, als er echt crisis is of de hulpverlener met de patiënt bezig is of meer met zichzelf. Met het niet fout doen.'

Luisteren naar het verhaal van de wanhoop

Hoe zouden hulpverleners het wél moeten aanpakken, vraagt Zembla zich af. Volgens Mokkenstorm gaat het om 'een beetje tijd en echte aandacht. Luisteren naar het verhaal van de wanhoop. Dat gebeurt veel te weinig.' Ad Kerkhof sluit zich daarbij aan: 'hulpverleners luisteren vaak niet. Ze zitten te taxeren, en ze zitten te redden. Je kunt beter even wachten met redden en ingaan op wat de patiënt bezighoudt.' Het is belangrijk om te begrijpen wat de patiënt bezighoudt, zodat hulpverleners beter kunnen inschatten welke maatregelen genomen moeten worden. 

Familie en vrienden als belangrijke informatiebron

Om de suïcidepreventie te verbeteren is het dus van belang om in contact te komen over die suïcidaliteit. Een ander belangrijk aspect is, volgens Kerkhof, om de familie en de omgeving erbij te betrekken. Welke symptomen zien zij en wat heeft de patiënt gehoord en gezegd? 

Bekijk de aflevering van Zembla 'Jeroen wilde niet dood' (16 oktober 2014) >>

Hoop doet leven

Jan Mokkenstorm is psychiater, expert op het gebied van suïcidepreventie en online hulpverlening en oprichter van 113Online. Hij schreef in 2013 het boek Hoop doet leven: een praktische gids met antwoorden, uitleg, tips en overlevingstechnieken voor mensen die zo wanhopig zijn dat ze aan zelfmoord denken. Het boek is ook voor hun naastbetrokkenen die de moeizame strijd van dichtbij meemaken. Het boekt gidst de lezer naar een veilige uitweg uit hun eenzame en pijnlijke lijdensweg. 

Lees het boek Hoop doet leven van Jan Mokkenstorm >>