Pleegouderschap in de praktijk

Enige jaren geleden is een Zeeuwse pleegmoeder uitgeweken naar Amsterdam om daar manieren aangereikt te krijgen om beter te kunnen omgaan met de pleegkinderen in haar gezien. Ze stak veel op en was enthousiast. Ze vond dat pleegouders meer op de hoogte gebracht konden worden van allerlei mogelijkheden om contact te krijgen met pleegkinderen. Destijds maakte zij deel uit van de regiocommissie van de NVP, waar zij een en ander aankaartte. De beleidsmedewerkster bracht haar daarop in contact met Gerda Doelman en vele contacten en pleegoudercontacten later mondde dat uit in dit boek.

Het boek is bedoeld om inzicht  in het pleegouderschap te vergroten. Het boek gaat onder andere in op de verschillen tussen gewoon opvoelden en pleegopvoeden, de voorbereidingen op het pleegouderschap en de manieren van verantwoord omgaan met het kind. Ook zijn praktijkervaringen van pleegouders opgenomen. We vonden pleegmoeder Caroline bereid het voor ons te lezen en te beoordelen.

Een dun boekje op het eerst gezicht, maar die eerste indruk is misleidend. Het boek is volgepakt met informatie over pleegouderschap, of zoals het in het boek wordt genoemd ‘pleegopvoeder’ zijn. Het boek biedt veel praktische handvatten, zoals de titel ook al suggereert. Wat mij vooral boeit is dat het boek niet zomaar algemene opvoedtips bevat, want daarover zijn natuurlijk al bibliotheken vol geschreven.
Het boek gaat zeer specifiek in op het opvoeden van pleegkinderen, en geeft aan waarom sommige algemene opvoedtips niet werken bij pleegkinderen en welke alternatieve opvoedmethodes beter zouden kunnen werken. Voor pleegouders is het heel herkenbaar dat sommige algemene opvoedtips niet werken bij pleegkinderen en deze alternatieve suggesties zijn dan ook zeer welkom.

Het boek geboeid lezen is één ding, het toepassen van de aangeboden strategieën is iets ander en minder simpel. Het observeren en analyseren van je (pleeg)kind, maar ook je eigen rol als opvoeder observeren en analyseren lijkt me een waardevolle strategie, maar niet een handigheidje dat je even van de ene op de andere dag toepast.
De toonzetting van het boek, waarbij de lezer voortdurend als ‘je’ wordt aangesproken: je denkt dit, je doet dat etc., wekt bij mij soms een licht irritatie op en de neiging om te roepen: ‘Dat maak ik zelf wat uit!’ Dat vond ik jammer, omdat het afleidt van de inhoud van het boek. Wellicht dat andere lezers het wel prettig vinden om op deze directe manier te worden aangesproken.

Het neem allemaal niet weg dat het boek het lezen (en toepassen) meer dan waard is.

Dit werkboek voor pleegouders is ontwikkeld op basis van de praktijk, omdat er voor pleegouders te weinig praktische en pedagogische informatie beschikbaar is. Op duidelijke, gestructureerde wijze met praktijkvoorbeelden, theorie en literatuurverwijzingen wordt ingegaan op diverse aspecten: wat het pleegouderschap inhoudt en waarin het verschilt met de opvoeding van eigen kinderen. De voorbereiding op een pleegkind en een onderzoek naar je eigen functioneren. Het omgaan met moeilijk en ongewoon gedrag en hoe je daar op kunt reageren. Het krachtenspel binnen een pleeggezin en de zorg voor jezelf als pleegouder. Met behulp van goede vragen en suggesties kun je je eigen situatie onderzoeken.

Het boek biedt vele handreikingen voor de opvoeding, die ook in gewone gezinssituaties bruikbaar zijn. Het geeft een integer en zeer duidelijk beeld van de moeilijke en soms ongewone kanten van het pleegouderschap en pleit voor meer steun aan pleegouders.

Een aanrader voor wie overweegt om pleegouder te worden, pleegouders met opvoedingsvragen, begeleiders en beleidsmakers.

Deze recensie is geschreven door E. Stadt.

Een praktisch en vooral leesbaar boekje. De schrijfster onderkent dat pleegouders geen professionals zijn, maar dat pleegkinderen in een gezin wel meer vragen van hun opvoeders. Doelman zet de verschillende aspecten van pleegzorg, zoals het starten als pleegouder, het reageren op gedrag van een pleegkind of de leiding houden in het gezin, op een rijtje. Met heldere voorbeelden, uitleg, maar ook met prikkelende vragen die je aan het denken zetten. Ieder onderwerp wordt afgesloten met een boekenlijstje voor wie er nog meer over wil weten. Een aanrader.

Dit werkboek voor pleegouders is ontwikkeld op basis van de praktijk, omdat er voor pleegouders te weinig praktische en pedagogische informatie beschikbaar is. Op duidelijke, gestructureerde wijze met praktijkvoorbeelden, theorie en literatuurverwijzingen wordt ingegaan op diverse aspecten: wat het pleegouderschap inhoudt en waarin het verschilt met de opvoeding van eigen kinderen. De voorbereiding op een pleegkind en een onderzoek naar je eigen functioneren. Het omgaan met moeilijk en ongewoon gedrag en hoe je daar op kunt reageren. Het krachtenspel binnen een pleeggezin en de zorg voor jezelf als pleegouder. Met behulp van goede vragen en suggesties kun je je eigen situatie onderzoeken. Het boek biedt vele handreikingen voor de opvoeding, die ook in gewone gezinssituaties bruikbaar zijn. Het geeft een integer en zeer duidelijk beeld van de moeilijke en soms ongewone kanten van het pleegouderschap en pleit voor meer steun aan pleegouders. Een aanrader voor wie overweegt om pleegouder te worden, pleegouders met opvoedingsvragen, begeleiders en beleidsmakers. Deze recensie is geschreven door E. Stadt.

23 juli 2009, De Glind
praktisch boek voor startende pleegouders.
De inhoud, de basis, is goed en compleet praktijkgericht, zeer van toepassing voor startende "pleeg"ouders. De schrijfstijl is eenvoudig en enigszins betuttelend. Al met al een leuk boekje.

Als pleegouder Elisabeth aan het telefoneren is of als er bezoek is, dan gaat pleegkind Rick (5 jaar) vrijwel direct een ruzie beginnen met Denise (6 jaar). In het begin had Elisabeth dat niet zo in de gaten. Ze reageerde gewoon vanuit zichzelf door te zeggen dat Rick moest stoppen. Maar dat werkte niet. Toen dreigde Elisabeth Rick op de gang te zetten als hij niet stopte. Maar ook die dreiging werkte niet. Nu zet ze Rick op de gang. Maar het op de gang zetten zorgt ervoor dat Rick hard gaat huilen. In het begin kwam hij ook weer de kamer in, maar Elisabeth bleef onverbiddelijk en deed de deur op slot. Uit: Pleegouderschap in de praktijk. Hoofdstuk: reageren op gedrag (p. 68) Mede aan de hand van voorbeelden behandelt de auteur van Pleegouderschap in de praktijk, Gerda Doelman een zestal thema's: Pleegopvoeden, startende pleegouders, gedrag 'spreekt', reageren op gedrag, leiding geven in het gezin en versterking van jezelf. Het boek bevat veel informatie voor pleegouders. Al lezend, leer je o.a. begrijpen waarom een kind op een bepaalde manier reageert, hoe er sprake is van reactie op jouw gedrag als opvoeder. Je krijgt als lezer 'persoonlijke tips': “Reflecteer regelmatig op situaties. Kijk daarbij niet alleen naar het gedrag van het kind, maar ook naar de situatie en naar de eigen rol”. (Hoofdstuk Reageren op gedrag, p.79). De ondertitel van het boek is 'Werkboek voor pleegouders'. Dat 'werken' slaat op de zelfreflectie die in het boek geadviseerd wordt. Pleegouderschap is ook een confrontatie met jezelf. Werken is ook vereist om het boek te lezen. Er staat praktische informatie in het boek, je hébt er wat aan. 'Werkboek' brengt onwillekeurig ook de gedachte aan werkboeken in het onderwijs. Kleurtjes, wat ruimte tussen de tekst. De doelgroep zal er niet meteen op zitten wachten, maar het boek zou wat uitnodigender kunnen zijn. Het zou wellicht wat meer spontane lezers trekken, en dat is wat het boek ook verdient.Voordeel van de sobere vormgeving is de prijs. Die mag op zijn minst schappelijk ge­noemd worden. De auteur, Gerda Doelman, heeft veel ervaring op pleegzorggebied. In het verleden is Gerda ook bij de NVP betrokken geweest.