De psychiatrie verkeert in crisis. We weten dat lichaam en geest elkaar beïnvloeden maar we weten nog altijd niet hóe. Moeten we inzetten op pillen of op praten? De wetenschappelijke zoektocht gaat door en ondertussen neemt het aantal psychiatrische patiënten toe. In Knijpen in de ziel verdiept emeritus hoogleraar psychiatrie Frans Zitman zich in de bestaande inzichten en werpt hij nieuw licht op de zo belangrijke relatie tussen lichaam en geest.

Pillen of praten?

Wat is een psychiatrische ziekte? Op die vraag geven deskundigen heel uiteenlopende antwoorden: het zijn ziekten van de hersenen, van de geest, van allebei. Of juist van geen van beiden: ze bestaan niet. Hoe zit dat? Behandeling bestaat uit pillen zoals antidepressiva, maar ook uit gesprekken, psychotherapie. En het werkt allemaal, zelfs bij dezelfde ziekten. Hoe kan dat?

Filosofen aan het woord

Knijpen in de ziel neemt de lezer mee op een zoektocht naar de verrassende, zij het niet altijd gewenste antwoorden op deze vragen. Het laat zien hoe de verschillende stromingen in de psychiatrie zich hebben laten inspireren door filosofische standpunten, die soms lijnrecht tegenover elkaar staan. Deze filosofen komen in het boek dan ook veelvuldig aan het woord. Volgens de auteur kunnen ze helpen de verhouding tussen hersenen en geest beter te belichten en verklaren.

Benaderingen in de psychiatrie

Zitman bespreekt de historische ontwikkelingen binnen de psychiatrie en gaat uitvoerig in op de verschillende concrete benaderingen die binnen de psychiatrie worden gehanteerd. Van het medische model dat ervan uitgaat dat psychiatrische stoornissen hersenziektes zijn die met medicijnen kunnen worden behandeld tot de antipsychiatrie. Hij laat geen aspect van de psychiatrie onbelicht in dit vlot geschreven boek op het grensvlak van psychiatrie en filosofie. Komt de bloeiende psychiatrie zijn identiteitscrisis te boven?

Auteurs

Frans Zitman

Aanvankelijk wilde Frans Zitman filosofie studeren, maar dat werd hem door een filosoof afgeraden. Hij koos toen voor de studie geneeskunde in Groningen, en specialiseerde zich in de psychiatrie. I... Meer

Lees meer

In de pers

"Voor de liefhebbers een zeer interessant, makkelijk leesbaar boek dat tot nadenken stemt."

- Huisarts & Wetenschap

"Descartes dacht er het volgende over: "Je pense, donc je suis.", "Ik denk dus ik besta". Maar, hoe logisch dat ook klinkt, er zijn veel meer verklarende denkwijzen te bedenken over het menselijk bestaan en Zitman geeft daar gaandeweg in het boek een mooi en boeiend overzicht over, waarbij zowel voormannen uit de psychiatrie als diverse filosofen de revue passeren."

- Johan Atsma in GGZtotaal

"Het boek is intelligent geschreven, aangezien de auteur op basis van een centrale vraag een grote hoeveelheid aan onderwerpen weet te behandelen. Het staat vol met kennis en wetenswaardigheden, zeker als de lezer interesse heeft in de ontwikkeling van de psychiatrie, psychologie en filosofie."

- Meesters in de Psychologie

"Dit boek zou verplichte kost moeten zijn tijdens de opleiding en is voor de hele beroepsgroep zeer de moeite waard."

- De Psychiater (u heeft een account nodig om de volledige recensie te lezen)

"Binnen ons werkveld is dit boek niet zozeer op praktische manier van toepassing, wel nodigt het uit om op meer abstracte wijze erover na te denken. Tenslotte zijn het gewichtige aannames die we doen over personen. Ik raad het boek zeker aan voor iedereen die zich graag laat inspireren over dit onderwerp."

- Anne Onnink, VVP

8 april 2018 - Frans Zitman was te gast bij NOS Met het oog op morgen - Luister het fragment hier terug

22 maart 2018 - Interview met Frans Zitman door RTL nieuws online - Lees het artikel hier